ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ คืออะไร พร้อมวิธีการปรับปรุงหนี้สงสัยจะสูญ

หนี้สงสัยจะสูญ

เชื่อว่าเพื่อน ๆ คงเคยได้ยินคำว่า หนี้สงสัยจะสูญ หรือ Allowance for Doubtful account กันอยู่บ้าง หลายคนก็คงมีคำถามว่า หนี้สงสัยจะสูญคืออะไร ? มีเพื่ออะไร ทำไมต้องมีการคำนวณคิดหาหนี้สงสัยจะสูญ แล้วจะเกี่ยวข้องอะไรกับการทำธุรกิจของเรากันบ้างมั้ย วันนี้เราจะมาทำความเข้าใจเกี่ยวกับหนี้สงสัยจะสูญกันค่ะ

หนี้สงสัยจะสูญคือ อะไร?

หนี้สงสัยจะสูญ คือ มูลค่าที่บริษัทคาดการณ์ว่าจะไม่สามารถเก็บคืนได้จากลูกหนี้ หรือ เมื่อเกิดหนี้ก้อนหนึ่งที่บริษัทคาดว่าจะไม่สามารถเก็บเงินได้ หรือเก็บได้เพียงบางส่วน บริษัทจะดำเนินการประมาณการตัวเลข เพื่อบันทึกเป็นค่าเพื่อหนี้สงสัยจะสูญ ให้ใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากที่สุด 

ลูกหนี้ของกิจการ ถือเป็นสิทธิเรียกร้องโดยชอบของที่กิจการมีต่อบุคคลอื่นในการเรียกชำระหนี้ด้วยเงินสดหรือทรัพย์สินอย่างอื่นๆ ตามตกลงกัน โดยกิจการมีความคาดหมายว่าจะได้รับชำระหนี้ดังกล่าวเมื่อถึงระยะเวลาที่กำหนดตกลง ลูกหนี้ของกิจการหลักๆ แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ 

• ลูกหนี้การค้า
• ลูกหนี้อื่นๆ 
• รายได้ค้างรับ

คลิกอ่านเพิ่มเติม : 7 วิธีทวงเงินลูกค้า แบบสุภาพอย่างไรดี ไม่ให้ลูกค้าเสียหน้า จนทำลายความสัมพันธ์

การคำนวณบัญชีค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ

ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ เป็นการบันทึกบัญชีเพื่อปรับมูลค่าบัญชีลูกหนี้ในงบดุลที่สะท้อนความเป็นจริงมากที่สุด เพื่อให้ยอดคงเหลือของบัญชีลูกหนี้ในงบดุลเป็นมูลค่าสุทธิของลูกหนี้ที่คาดว่าจะเก็บเงินได้จริงนั่นเอง  

ในการประมาณการมูลค่าหนี้สงสัยจะสูญและการบันทึกบัญชีหนี้สงสัยจะสูญ ควรใช้วิธีการประมาณหนี้สงสัยจะสูญที่เหมาะสมกับลักษณะลูกหนี้ของกิจการ ซึ่งวิธีการประมาณหนี้สงสัยจะสูญที่นิยมใช้มี 2 วิธีดังต่อไปนี้

1. คำนวณหนี้สงสัยจะสูญเป็นร้อยละของยอดขาย (Percentage Of Sales)

ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลจากเหตุการในอดีต และประสบการณ์ที่ผ่านมา เกี่ยวกับลูกหนี้ที่เก็บไม่ได้เทียบเป็นอัตราส่วนเท่าไหร่กับยอดขาย โดยสามารถแบ่งยอดขายออกได้เป็น ยอดขายรวม และยอดขายเงินเชื่อ

ซึ่งในการเลือกใช้ยอดขายเพื่อคำนวณอัตราส่วน ผู้ประกอบการอาจเลือกยอดขายแบบใดก็ได้ที่เหมาะสม และสะท้อนความเป็นจริงที่เกิดขึ้นในการผิดนัดชำระหนี้ เพื่อการประมาณการที่สะท้อนความเป็นจริงมากที่สุดนั่นเอง วิธีการนี้เหมาะกับกิจการที่มียอดขายเงินสดอยู่ในอัตราที่ค่อนข้างสม่ำเสมอ เมื่อเทียนบกับยอดขายทั้งหมด  

คลิกอ่านเพิ่มเติม : สินทรัพย์ หนี้สิน ส่วนของเจ้าของ คืออะไร อยากทำธุรกิจส่วนตัวต้องรู้ !

2. คำนวณเป็นร้อยละของยอดลูกหนี้ (Percentage Of Outstanding Receivable)

สามารถคำนวณได้ 2 วิธี ได้แก่ 

2.1. คำนวณเป็นร้อยละของยอดลูกหนี้สำหรับลูกหนี้ทั้งหมดแบบคงที่

2.2. คำนวนโดยจำแนกอายุของหนี้ค้างชำระ หมายความว่า หนี้ที่ค้างชำระนานกว่า ก็ย่อมมีความเสี่ยงสูงกว่าที่จะเกิดหนี้สูญ ในกรณีที่กิจการมีลูกหนี้จำนวนมาก อาจทำให้การประมาณการหนี้สงสัยจะสูญมีความยุ่งยาก อย่างไรก็ตาม หากวิธีนี้สามารถใช้สะท้อนการประมาณการที่สมเหตุสมผลมากกว่า ผู้ประกอบการก็ควรเลือกใช้วิธีที่ช่วยให้การประมาณการหนี้สงสัยจะสูญที่แม่นยำที่สุด

คลิกอ่านเพิ่มเติม : 4 วิธี หาแหล่งเงินทุน นอกระบบเพื่อทำธุรกิจแบบง่าย ๆ คิดจะลงทุนต้องห้ามพลาด !

วิธีการปรับปรุงค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ

สำหรับวิธีการบันทึก ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญจะไปปรากฏอยู่ในงบแสดงฐานะทางการเงิน โดยแสดงเป็นยอดหักจากบัญชีลูกหนี้ (เครดิต) ยกตัวอย่างเช่น 

บริษัท อะไหล่ยนต์ จำกัด ขายอะไหล่รถยนต์เป็นเงินเชื่อ 200,000 บาท บริษัทประมาณการว่าจะมีหนี้สงสัยจะสูญ ไม่สามารถเรียกเก็บเงินได้ร้อยละ 2% ของยอดขายเงินเชื่อ เท่ากับว่ากิจการต้องบันทึกบัญชีค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญเท่ากับ 4,000 บาท (200,000 * 2%) บริษัทจะปรับปรุงค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญในบัญชีวันที่ 31 ตุลาคม 2561 ดังนี้

บัญชีหนี้สงสัยจะสูญ ถือเป็นบัญชีค่าใช้จ่ายของบริษัท ปิดเข้าในส่วนของบัญชีกำไรขาดทุน

วันที่ 31 ธันวาคม 2561 บริษัทพบว่าลูกหนี้ไม่สามารถชำระหนี้ 2% คืนได้ และต้องตัดจำหน่ายยอดลูกหนี้ ให้ลงบันทึกบัญดังนี้

กรณีลูกหนี้สามารถนำเงินส่วนที่ถูกตัดจำหน่ายไปแล้วมาชำระคืนให้แก่บริษัท บริษัทมีการปรับปรุงยอด ดังนี้

บัญชีหนี้สงสัยจะสูญ และการประมาณการค่า หนี้สงสัยจะสูญ เป็นกระบวนการที่ช่วยให้ผู้ประกอบการ รับรู้ และสามารถประมาณการความเสี่ยงที่จะไม่ได้รับชำระเงินคืนจากลูกหนี้ เพื่อใช้เป็นแนวทางในการวางแผนทางการเงินของกิจการอีกทางหนึ่ง จะตั้งค่าหนี้สงสัยจะสูญที่แม่นยำและสะท้อนความเป็นไปได้ที่แท้จริง จะช่วยให้กิจการวางแผนทางการเงิน และการบริหารจัดการลูกหนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ